Amachibi ngamachibi avaleleke emhlabeni angangeni ngqo elwandle. Nangona kungekho zinzulu njengolwandle, ezinye zinzulu ngokumangalisayo kwaye zidinga izixhobo ezikhethekileyo zokuntywila ukuze zifike kwelona nqanaba lisezantsi. Ubuncinci elinye lamachibi anzulu aziwa kakhulu njengolwandle, kodwa ngokwezobuchwepheshe lichibi. Xa silinganisa ubunzulu, amachibi akalinganiswa ukusuka kumphakamo wolwandle. Ngenxa yokuba amachibi akwipleyiti yelizwekazi, amanye angaphezulu okanye angaphantsi komphakamo wolwandle. Ngoko ke, obu nzulu buqala ukusuka kumphakamo ophakathi ukuya kwelona nqanaba linzulu lomzimba wamanzi.
IChibi iBaikal, eRashiya
avdeev007 / Getty ImifanekisoElona chibi linzulu ehlabathini liChibi iBaikal eRashiya. Kuma-5,387 eenyawo (i-1,642 yeemitha) i-Baikal ibamba ngaphezulu kwe-22% yamanzi acocekileyo eplanethi - ngaphezu kwawo onke amaChibi amakhulu akuMntla Melika edibene. Umthamo uwonke wamanzi echibini umalunga ne-5,660 cubic miles (23,615 cubic kilometers).
IChibi iBaikal lenze icwecwe elihlala phezu kwalo laza lahlukana phakathi kwiminyaka emalunga nezigidi ezingama-30 eyadlulayo. Oku kutsalwa kwenza intlambo yokukrazula, eyinqanaba lokuqala lokuyilwa kolwandle. Ngenxa yezizathu ezingaziwayo, amandla akrazula avula uqweqwe lomhlaba ukwenza oku kuqhekeka emva koko wayeka ukutsala ukwahlukana. Intanda yazalisa amanzi yaza yadala ichibi laseBaikal.
ILake Tanganyika, kuMbindi Afrika
guenterguni / Getty ImifanekisoILake Tanganyika yabelana ngommandla kumazwe amane akumbindi weAfrika; ITanzania, Burundi, Zambia, kunye neDemocratic Republic of Congo. Ichibi lesibini elinzulu emhlabeni, iTanganyika yi-4,823 yeenyawo (i-1,470 yeemitha) kwindawo enzulu.
Kwakhona elona chibi lide ehlabathini, iTanganyika ine-18% yamanzi acocekileyo oMhlaba ngaphakathi kwayo kwi-4,500 cubic miles (18,900 cubic kilometers) yomthamo.
Ulwandle lweCaspian, Eurasia
Rafael_Wiedenmeier / Getty ImifanekisoULwandle lweCaspian lichibi kwaye lesithathu ngobukhulu emhlabeni. Eli chibi linobunzulu obuziimitha ezi-3,363 okanye i-1,025 yeemitha.
Amazwe amaninzi abelana ngenxalenye yoLwandle lweCaspian, kuquka, i-Iran, iTurkmenistan, iKazakhstan, iAzerbaijan, neRashiya. Eli chibi ngumthombo obalulekileyo weentlanzi kubantu balapha kwaye kulapho amaqanda e-Beluga Sturgeon avunwa khona kwaye athengiswa njengeyona caviar ebiza kakhulu emhlabeni.
Ichibi laseVostok, eAntarctica
goinyk / Getty ImifanekisoIchibi lesine elinzulu yiLake Vostok e-Antarctica. Ngenxa yokuba iAntarctica ibanda kakhulu, eli chibi lihlala ligqunywe ngumkhenkce oqinileyo malunga neemitha ezingama-457 ubukhulu. Ngaphantsi komkhenkce, amanzi alulwelo, kunye noluntu lwezityalo ezizodwa kunye nobomi bezilwanyana bukhona kwi-ecosystem evaliweyo.
Njengoko indalo yeLake Vostok iyingqayizivele, ikhuselwe sisivumelwano samazwe ngamazwe. Oku kuthetha ukuba ukugrumba umkhenkce kulawulwa ngononophelo kwaye kuphetshwe. Ngenxa yesi sizathu, ubunzulu obuchanekileyo abuqinisekanga. Olona qikelelo lungcono yindibaniselwano yomkhenkce, kwaye amanzi angamanzi aziinyawo ezingama-3,300 (1,006 yeemitha) ubunzulu.
ILake O'Higgins, eMzantsi Melika
Martinelli73 / Getty ImifanekisoILake O'Higgins ikwabizwa ngokuba yiSan Martin eArgentina kwaye imi eMzantsi Melika kunye neenxalenye zechibi phakathi kweChile neArgentina. Ngobunzulu obuziimitha ezingama-2,742 (iimitha ezingama-836) iLake O'Higgins-San Martin lelesihlanu ngobunzulu ehlabathini.
Ichibi le-O'Higgins-San Martin linombala wendalo oluhlaza okwesibhakabhaka ngenxa yamasuntswana elitye elicolekileyo axhonywe emanzini ukusuka kwi-O'Higgins Glacier.
Ichibi laseMalawi, eMpuma Afrika
mtcurado / Getty ImifanekisoNgokuyinxenye kwilizwe laseMalawi, kodwa ikwabizwa ngokuba yiLago Niassa eMozambique, kunye neLake Nyasa eTanzania, ichibi laseMalawi lihlala kumazwe amathathu aseAfrika.
ILakeMalawi lelona chibi lesithandathu kubunzulu kwiinyawo ezingama-2,316 okanye i-706 yeemitha kwindawo enzulu. Emva kwechibi iTanganyika, ichibi laseMalawi lelesibini ngobunzulu kwilizwekazi laseAfrika.
Issyk Kul, Kyrgyzstan
Elena Odareeva / Getty ImifanekisoI-Issyk Kul eKyrgyzstan lichibi lesixhenxe kubunzulu obuziimitha ezingama-2,192 okanye iimitha ezingama-668 ubunzulu.
Ime kwiintaba zeTian Shan, i-Issyk Kul iguqulela 'kwichibi elifudumeleyo' ngolwimi lwaseKyrgyz lwasekuhlaleni kuba nangona ichibi lingqongwe yintaba egqunywe likhephu amanzi echibi akabi ngumkhenkce. Isizathu sokuba i-Issuk Kul ingabi ngumkhenkce ngenxa yesiqulatho setyuwa, esivela kumatye ajikelezileyo. Nangona i-Issyk Kul inetyuwa eyi-0.6% kuphela, oku kwanele ukuthoba iqondo lobushushu afuna ukufikelela kulo amanzi ngaphambi kokuba ngumkhenkce.
Ichibi elikhulu leSlave, eCanada
RyersonClark / Getty ImifanekisoImi kuMntla-ntshona weTerritories yaseKhanada, iGreat Slave Lake iziimitha ezingama-2,015 (614 yeemitha) ubunzulu.
Igama lechibi livela kwiZizwe zokuQala abantu i-Slavey, nangona abantu bezibiza ngokuba yiDene. Igama elithi 'Ikhoboka' yayiligama abantu baseCree ababekhe balisebenzisa ukuchaza iintshaba zabo kumaKoloniyali.
Quesnel, eKhanada
JessieEldora / Getty ImifanekisoIchibi lesibini elinzulu eCanada, iQuesnel liseBritish Columbia. Ilinganiswe kwi-2,001 yeenyawo, okanye i-610 yeemitha, i-Quesnel lichibi lesithoba elinzulu emhlabeni.
I-Quesnel lichibi lomkhenkce elaziwa ngokuba yi-fjord, kwaye ibalulekile njengomthombo wamanzi okusela kunye neentlanzi ezintsha. Iindawo ezingqonge iQuesnel zithandwa ngabantu abaloba imidlalo kunye nokhenketho.
ICrater Lake, eUnited States
Umfanekiso kaJeffGoulden / GettyElinye lawona machibi akhethekileyo ehlabathini, iCrater Lake kwiphondo laseOregon, e-US enziwe emva kogqabhuko-dubulo olukhulu lwentaba-mlilo kunye nokuwa kwentaba-mlilo iMazama malunga neminyaka engama-7,000 eyadlulayo. Kuthathe iminyaka eqikelelwa kuma-700 ukuba imvula izalise i-caldera ukuya kubunzulu bayo obuziimitha ezingama-1,949 (594 yeemitha).
IMount Mazama yintaba-mlilo edlamkileyo, nto leyo ethetha ukuba le ndawo ingaphinda igqabhuke, kodwa ayijongwa njengeyingozi. Umbala oluhlaza okwesibhakabhaka wamanzi kunye nemibono emangalisayo yenza iCrater Lake ibe yindawo ethandwayo yabakhenkethi.